RAPORTY i PUBLIKACJE

Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej w związku z przeprowadzonymi przez nas badaniami, a może chcesz żebyśmy przeprowadzili podobne badania, analizy lub ekspertyzy dla Twojej gminy, organizacji, urzędu, instytucji? 

AUTOR:

mgr Magdalena Palowska-Trzebuniak

Specjalista ds. badań, analiz i ekspertyz

Raport badawczy prezentuje wyniki analiz odnośnie funkcjonowania jednostek pomocniczych gmin w Polsce, a także określa rekomendacje dotyczące wzmocnienia ich roli w zakresie kształtowania zaangażowania społecznego mieszkańców poprzez wyposażenie ich w konkretne narzędzia partycypacji społecznej.

"Dziś dzielnice w naszym mieście nie są traktowane jako jednostka pomocnicza i na zasadach partnerskich. Lokalna władza postrzega nas jako wroga bądź przeszkodę w realizacji swoich jedynych i słusznych propozycji, często przy oporze mieszkańców" - anonimowy uczestnik badania

Badanie miało charakter zarówno ilościowy, jak i jakościowy i zostało przeprowadzone w okresie od 01.07.2022 r. do 31.08.2023 r. Badanie było prowadzone metodą panelową, metodą wywiadu ustrukturyzowanego i zogniskowanego wywiadu grupowego z przedstawicielami jednostek pomocniczych gmin i metodą CAWI, a ponadto uwzględniało analizę uwarunkowań prawnych funkcjonowania jednostek pomocniczych gmin i badania literaturowe. W ramach badań skierowano również do kilkuset gmin wnioski o udostępnienie informacji publicznej na temat funkcjonujących jednostek pomocniczych gminy. Dokonano również analizy danych w Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego za 2022 rok. W badaniu wzięło udział 5 panelistów - członków (w tym przewodniczących rad i zarządów) rad dzielnic, osiedli, rad sołeckich, sołtysów oraz 102 respondentów. Kwestionariusze ankietowe przesłano do ponad 1000 jednostek pomocniczych gmin. Wypełniono 223 ankiety, w tym 102 zostały zakończone (respondenci odpowiedzieli na wszystkie pytania w kwestionariuszu). Najwięcej ankietowanych pochodziło z województwa śląskiego (95), nie wypełnili ankiet respondenci z województw: lubuskiego, kujawsko-pomorskiego, świętokrzyskiego i podlaskiego. Wykorzystane kwestionariusze badawcze stanowią załączniki do raportu.

• Zaledwie 52% respondentów uważa współpracę jednostek pomocniczych gminy z władzami gminy za dobrą, zaś tylko 55% ankietowanych uznało, że osoby odpowiedzialne za tę współpracę z ramienia gminy posiada odpowiednie do tego kompetencje.
  

• Aż 94,36% jednostek pomocniczych w Polsce stanowią sołectwa. Pozostałe jednostki pomocnicze to: dzielnice, osiedla i inne jednostki (nienazwane w ustawie).

• Na jedną gminę średnio przypada 17 jednostek pomocniczych.

• Oczekiwane przez lokalnych liderów i działaczy zmiany w zakresie organizacji i funkcjonowania jednostek pomocniczych obejmują m.in. wprowadzenie inicjatywy uchwałodawczej w radzie gminy dla organu wykonawczego lub uchwałodawczego jednostki pomocniczej, powołanie specjalnego funduszu na realizację inicjatyw jednostek pomocniczych, zwiększenie środków do dyspozycji jednostek pomocniczych oraz ich kompetencji.

AUTOR:

mgr Arkadiusz Trzebuniak

Raport badawczy prezentuje wyniki badań dotyczących stanu obecnego odnośnie zarządzania organizacjami pozarządowymi w Polsce, a także zawiera rekomendacje odnośnie ewentualnych zmian w prawodawstwie i sposobach funkcjonowania organizacji pozarządowych w naszym kraju (perspektywy).

"Organizacje pozarządowe niejednokrotnie lepiej i taniej wypełniają zadania, które powinien realizować samorząd bądź administracja rządowa" - anonimowy uczestnik badania

Celem przeprowadzonego badania organizacji pozarządowych było poznanie sposobu ich funkcjonowania i stylów kierowania nimi, jak również poznanie oczekiwań liderów tychże organizacji w zakresie współpracy z administracją rządową, samorządem lokalnym i innymi organizacjami oraz jednostkami. Badanie miało charakter zarówno ilościowy, jak i jakościowy i zostało przeprowadzone w okresie od 01.07.2022 r. do 31.08.2023 r. Badanie było prowadzone metodą panelową, metodą wywiadu ustrukturyzowanego i zogniskowanego wywiadu grupowego z przedstawicielami NGO oraz metodą CAWI. W badaniu wzięło udział 5 panelistów - członków rad pożytku publicznego, ekspertów w zakresie zarządzania, w tym praktyków i wykładowców akademickich, przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej odpowiedzialnych za współpracę z organizacjami tzw. trzeciego sektora oraz 103 respondentów - członków organów zarządzających i nadzorczych w organizacjach pozarządowych. Kwestionariusze ankietowe przesłano do ponad 500 organizacji pozarządowych w kraju. Wypełnionych zostało 267 ankiet, w tym 103 ankiety zostały zakończone (respondenci odpowiedzieli na wszystkie pytania w kwestionariuszu). Najwięcej ankietowanych pochodziło z województwa śląskiego (30), nie wypełnili ankiet tylko respondenci z województwa świętokrzyskiego. Dokonano również analizy danych w Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego za 2020 rok. Przeprowadzone badania pozwoliły określić aktualny stan faktyczny i prawny dotyczący organizacji i działania organizacji pozarządowych w Polsce, zdiagnozować kondycję tychże w odniesieniu do np. ich możliwości kadrowych, finansowych, a także wskazać kierunki rozwoju NGO oraz rekomendacje w tym obszarze, by organizacje społeczne mogły jak najlepiej spełniać swoją rolę w zakresie realizacji celów pożytku publicznego, swoich celów statutowych oraz w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Przeprowadzone badanie miało odpowiedzieć na pytanie czy organizacje pozarządowe i rozwiązania organizacyjne oraz regulacje ich dotyczące faktycznie odpowiadają potrzebom ich interesariuszy. Wykorzystane kwestionariusze badawcze stanowią załączniki do raportu.

• W 2020 r. w Polsce działało 95 200 zarejestrowanych organizacji pozarządowych, co daje średnio 37 organizacji na 1 gminę, zaledwie 9,8% organizacji pozarządowych posiadało status OPP.

• W działalność aż 66,7% organizacji pozarządowych angażuje się raptem tylko do 20 osób, zatem są to organizacje niewielkie, które nie zatrudniają nikogo lub zatrudniają do 5 osób (82,3% organizacji).

• 80%  najczęściej wynosi procentowy udział grantów i dotacji w budżecie organizacji pozarządowych w stosunku do innych źródeł finansowania.

• 62% organizacji pozarządowych utrzymuje się głównie z grantów i dotacji, zaś tylko 52% organizacji dysponuje funduszami w celu utrzymania płynności finansowej.